Ayaqlarımızın Altında Olan Sərvətlər

2024 Müəllif: Gavin MacAdam | [email protected]. Son dəyişdirildi: 2023-12-16 13:36

Bir çoxları əsl xəzinələrin torpağın dərinliyində gizləndiyini və ya böyük su obyektlərinin dibində yerləşdiyinə inanırlar. Bu fərziyyələri təkzib etmək istəyirəm. Həqiqi bir xəzinəni böyük bir şəhərdəki bir yolda tapmaq olar. Sizə bir gözəl tapıntı haqqında bir az daha danışacağam

Hekayənin davamı

Bu yaxınlarda şəhərimizin küçələrində gəzərkən bacımla qeyri -adi bir tapıntıya rast gəldik. İstedadlı uşaqlar üçün bir internat məktəbinin binasından bir qədər aralıda (inqilabdan əvvəl burada bir şəhər üç sinifli məktəb var idi) bir neçə parça keramik plitələr kir yolunun üstündə uzanırdı. Əksəriyyəti bir neçə hissəyə bölündü. Yalnız bir boşqab bütöv idi.

Diqqətimizi kafelin ortasında yerləşən qeyri -adi bir marka cəlb etdi: "HTBEB". Ətrafında sözlərin sonunda möhkəm işarələri olan köhnə şriftlə bir yazı vardı: "Bergenheim Kharkov". Sürprizimizin sonu yox idi. İşarənin açılması və bu tapıntının tarixi maraqlı oldu. Aydınlıq üçün yerli diyarşünaslıq muzeyinə müraciət etdik. Köhnə kafelin sirrinin bizə harada açıldığı.

İşarənin deşifr edilməsi

"HTBEB" yazısı keramika məmulatları istehsalı zavodunun adının baş hərflərindən ibarətdir. "Xarkov Baron Eduard Bergenheim Dərnəyi" kimi tərcümə olunur. Bu müəssisə 1876 -cı ildə Rusiya İmperiyasının cənub hissəsində qurulmuşdur. O vaxt bütün ölkəni yüksək keyfiyyətli gil məmulatları ilə təmin edən bu sahədə bənzərsiz bir fabrik idi.

Çeşid bir neçə növdən ibarət idi:

• döşəmə plitələri;

• dam örtükləri;

• soba plitələri;

• odadavamlı kərpic;

• kanalizasiya boruları.

Kazan Kilsəsi və Xarkovdakı Müjdə Katedralinin döşəmələri Lysaya Gora'daki Bergenheim plitələri ilə döşənmişdir. O dövrdə Moskva və Sankt -Peterburqda tikilən binaların yarısında bu zavodun örtüyü var. Məlum olur ki, Rusiyanın daxili bölgəsindəki kiçik şəhərlərdə də belə nümunələr var.

Bu heyrətamiz insan kim idi? Xarkova necə gəldi?

Qurucunun həyat yolu

Eduard Eduardoviç Bergenheim 17 yanvar 1844 -cü ildə Turku (Finlandiya) şəhərində anadan olmuşdur. Atası, İsveç kökləri olan bir arxiyepiskop olaraq xidmət etdi.

Oğul özü üçün fərqli bir yol seçdi. Əvvəlcə Finlandiyada Kadet Korpusunu fərqlənmə diplomu ilə bitirdi. Sonra Sankt -Peterburq Mühəndislik Akademiyasında təhsilini davam etdirdi.

1870 -ci ildə Xarkov dəmiryolunun inşasında iştirak etdi. Eduard, Rusiyanın cənubunda işləyərkən yerli əhalinin məişət ehtiyacları üçün istifadə etdiyi (qablar, uşaqlar üçün fit) böyük gil ehtiyatlarına diqqət çəkdi. Gənc iş adamı təbii sərvətlərdən istifadə etmək qərarına gəldi.

1876 -cı ildə terrakota və digər gil məmulatları istehsalı üçün bir fabrik tikdi. Yüksək keyfiyyətli məhsullar, çeşiddə artım baronun Sankt -Peterburqdan Sibirə qədər Rusiyanın müxtəlif yerlərində çoxsaylı müştərilər əldə etməsinə imkan verdi.

1878 -ci ildə Emilia Ekestubla evlənərək ailə həyatı qurdu. Evlilikdə iki uşaq dünyaya gəldi: oğlu Axel (1885-1920) və qızı Doroti (1893-1975).

1979 -cu ildə Vətənə xidmətlərinə görə gənc sahibkar İmperator Əlahəzrətinin Ən Yüksək Fərmanı ilə baron adına layiq görüldü. Bir neçə il Dövlət Dumasının deputatı seçildi.

Baron 16 mart 1893 -cü ildə öldü. Xarkovdakı Lüteran qəbiristanlığında dəfn edildi.

Müasir tarix

Zavod qurucusunun ölümündən sonra fəaliyyətini dayandırmadı. İnqilabdan sonra milliləşdirildi. O vaxtdan çox vaxt keçdi, çeşid dəyişdi, yeni texnologiyalar mənimsənildi, müasir binalar tikildi, lakin istehsal hələ də canlıdır.19 -cu əsrin sonunda Finlandiyalı bir sənayeçinin başladığı iş davam edir.

O dövrün mirası minnətdar nəsillər tərəfindən unudulmadı. 2003 -cü ildə Xarkov Seramik Fayans Muzeyi quruldu. Zavodun istehsal etdiyi məhsulların bütün köhnə nümunələrinin toplandığı yer.

100 ildən çox keçsə də, Bergenheim plitələrinə hələ də o dövrün qədim binalarında rast gəlmək olar. Aşınma müqavimətini, şaxta müqavimətini artırdı (hətta qızdırılmayan şapellərdə də istifadə olunur). Parlaq günəş işığında solmur.

Tapdığımız nümunə, çox güman ki, məktəb sobalarını sökərkən inşaat tullantıları olaraq yola atıldı. Müasir mərkəzi isitmə köhnə örtükləri əvəz etdi. Bu kafelin dəyərinə heç kimin əhəmiyyət verməməsi təəccüblüdür. İndi muzeyimizdə layiqli yer tutur.